Stel je bent als militair uitgezonden naar een ver en warm land en hebt later last van een posttraumatische stress-stoornis. Zou je een half been verloren hebben dan had je recht op een speciale onderscheiding en op bijzondere privileges in het ziekenhuis. Maar voor een stressstoornis zijn die rechten er niet. Is dat billijk?

Stel je bent professioneel golfspeler maar hebt last van een ziekte aan je been waardoor je aangewezen bent op een karretje voor de verplaatsingen. Je collega golfspelers vinden dat je in het voordeel bent want verplaatsingen leiden tot moeheid …. Ze vechten je deelname aan het toernooi aan.

Is het correct dat bedrijven (banken) die overheidssteun ontvingen hun managers toch forse bonussen bleven uitkeren?

Vier schipbreukelingen zitten al weken op een bootje. Na de laatste maaltijd hebben ze al dagen niet gegeten. Een van hen wordt ziek. De kapitein besluit dat hij gedood kan worden en opgegeten kan worden. Daardoor overleven ze. Nadat de mannen alsnog zijn opgepikt worden ze gearresteerd.

Welk recht heeft de overheid om via belasting beslag te leggen op jouw inkomsten?

Heeft een natie een ereschuld als gevolg van onrecht dat werd aangedaan aan een andere natie meer dan pakweg 60 jaar geleden?

Is het terecht dat Michael Jordan zoveel verdient? Zo ja, hoezo?

Waarom hebben kinderen die aan de ene zijde van de rivier wonen meer kansen en rechten dan kinderen die aan de andere zijde wonen?

Is het toegestaan om je lichaam te verkopen, bijvoorbeeld aan een kannibaal?

Wat verdient voorkeur: dienstplicht of soldaten inhuren? En waarom, in dat laatste geval alleen eigen volk of kunnen contractsoldaten van elders ook? Hoe vrijwillig is een vrijwilligersleger (als je bedenkt dat in de VS de grote meerderheid van de soldaten die in Irak de wapens opnemen afkomstig is uit de armere gemeenschappen in de binnensteden en op het platteland)?

Is het verkeerd om tegen een moordenaar te liegen?

Kun je de zwangerschap van je kind uitbesteden aan een moeder in India?

Verdienen leraren die hun leerlingen beter laten scoren op het examen een bonus?

En zo kan ik nog wel even doorgaan. Allemaal cases die aan de orde worden gesteld in het fascinerende boek van Michael J. Sandel , Rechtvaardigheid. Wat is de juiste keuze? Inderdaad, Michael Sandel, die hoogleraar in Harvard bij wie de collegazaal uitpuilt van studenten die zijn colleges politieke filosofie en ethiek willen volgen.

Het aardige is dat Sandel de belangrijkste ethische stromingen aan de hand van deze cases op heel toegankelijke manier bespreekt. Gaat het bij het maken van keuzes om het positieve belang van zoveel mogelijk mensen? Gaat het om wat de juiste keuze is? Is de overheid moreel neutraal en gaat het om het scheppen van keuzemogelijkheden voor burgers? Of is die optie zelf al uitdrukking van een keuze die het kiezen wil vermijden?

Echt, je herkent veel van zijn verhalen en toelichtingen uit bijvoorbeeld onze eigen politieke werkelijkheid waarin overal bezuinigd wordt, waarin er een streng asielbeleid wordt gehanteerd, waarin de hypotheekrente buiten schot blijft en ga zo maar door. Dat maakt het boek zo aantrekkelijk: die herkenning. Daarom zet het boek je aan het denken. Precies, over de vraag: wat is de juiste keuze?

Share