Cabaretier en schrijver Frank van Pamelen schreef vorig jaar zijn eerste literaire thriller, De wraak van Vondel. ‘Literaire thriller’ – het is een aanduiding die we natuurlijk vaker tegenkomen, zeker bij auteurs van Esther Verhoef, Simone van der Vlugt en ga zo maar door. Maar in het geval van De wraak van Vondel krijgt dit label toch wel een echt geheel eigen invulling. ‘Literair’ is het minder door de belletristische vaardigheden van de schrijver dan door de centrale plaats die de literatuur er in inneemt, met name de poezie van de 16de en 17de eeuwse Rederijkers. En als ‘literair’ al van toepassing is op dit boek dan vooral door de taalkunstige trucjes die de auteur plaatst in diezelfde Rederijkerstraditie die net zoveel belangtelling had voor de vorm als voor de inhoud.
En ‘thriller’ dan? Nou neen, als je echt spanning zoekt, suspense, zweet in je handen, angstig om je heen kijken bij elk onverwacht geluid, dat niet. Maar het is wel een meer dan vlot geschreven verhaal met een snelle aaneenschakeling van onverwachte momenten in een thema dat heel dicht staat bij onze nationale historie: de dynastie van de Oranjes zoals die in 2013 door de abdicatie door Beatrix en kroning van Willem Alexander een volgende episode is ingegaan. Ja, deze nationale recente gebeurtenis staat centraal, of beter: de voorafgaande avond en nacht, want daarin gebeurt het meeste van hetgeen zich afspeelt in de roman. Hartje hoofdstad dus met allerlei prominenten dien zich voorbereiden op de grote dag: de burgemeester, de premier, de kabinetchef, een niet nader genoemde prinses en schoonzuster van de koning in spé. En twee gewone burgers: de jonge journaliste Maaike van Reede van NRC Next die onverwacht historisch bloed in zich heeft en de Leidse historisch letterkundige Olivier Huizinga (inderdaad, de ene helft van Olivier en Adriaan) die samen via allerlei fragmenten van, vooral Vondeliaanse, poëzie een spoor volgen door de binnenstad van Amsterdam om uiteindelijk terecht te komen op de plaats waar de wraak van Vondel zich zal voltrekken. Het zijn vooral al die leuke verbindingen met personen en plaatsen die we allemaal kennen maar die net even anders uitpakken dan je had verwacht, die het boek zo onderhoudend maken.
Het gaat om een eeuwenoud verdriet als gevolg van een schanddaad, voltrokken door een lid van de Oranjes, die op enig moment gewroken moet worden. Nou dat gaat ook gebeuren en voor het zover is, heeft menigeen het loodje gelegd. Ja, er vallen doden in die dag en die nacht voorafgaand aan het grote event.
Heerlijk zoals Van Pamelen kan spelen met letterkundige feiten en gebeurtenissen in een ingenieus bedachte aaneenschakeling van intrigerende gebeurtenissen. En wat me vooral aanspreekt is de speelse wijze waarop taalkunstenaar Van Pamelen daar ook zelf al schrijvend deel van wordt. Neem, ter illustratie de regelmatig voorkomende zogenoemde basaltwoorden. Naast die speelse taal is er ook de humor in het verhaal. Ik denk aan de leuke correcties die de Leidse Huizinga plaatst bij het doorgeschoten Amsterdamse cosmopolitisme.
Hoewel er een eeuwenoud geheim centraal staat in dit boek zou je kunnen denken aan een nieuwe Dan Brown, maar dan in het Nederlands. Dat is het dus niet geworden, daarvoor mist het verhaal teveel echte spanning, maar voor de rest: ik heb ervan genoten.
Hallo Harm.
Niet super spannend, maar toch slecht weg kunnen leggen,
omdat ik toch wel heel nieuwsgierig naar de afloop was.
Met veel plezier gelezen. Bedankt voor de tip.
J.K.
Westervoort