‘The making of’ – de film over de film. Vaak met interviews met de hoofdrolspelers, de regisseur en natuurlijk wat bloopers. U kunt dit artikel ook beschouwen als een ‘making of’. Niet van een speelfilm maar van een korte tv-opname voor Omroep West.
Wat is het geval?
Dinsdag 30 augustus ontving ik een mailtje van een redacteur die in opdracht van Omroep West bezig is met een serie over de Zuid-Hollandse gemeenten, Spreektijd genoemd. Het gaat om korte filmpjes, van maar anderhalve minuut, waarin iemand uit een gemeente iets vertelt. De filmpjes zullen direct na het nieuws worden uitgezonden.
Omdat Voorschoten volgens de planning op 17 november aan de beurt is én omdat het die dag ‘Wereld filosofiedag’ is, was de redacteur op zoek naar een Voorschotense filosoof. Via wat surfen op het wereldwijde web kwam ze bij mij. Of ik mogelijk interesse had. We hadden diezelfde dag nog telefonisch contact.

‘Ja’, zei ik, ‘het lijkt me leuk om te doen, maar geef me wel even tijd om na te denken. Bovendien: anderhalve minuut, dat is zo om en filosofie heeft helaas altijd veel woorden nodig.’
Dat was goed.
Cohesie
En ja, dan beginnen ergens bovenin de radertjes te draaien. Wat is eigen aan ons dorp dat zich tegelijk laat verbinden met filosofie? Ik ben geen autochtoon, maar we wonen hier toch al sinds 1985. Wat komt bovendrijven?
Al in het telefoongesprek kreeg ik een idee: het belang van sociale cohesie. Ons dorp kent een rijk verenigingsleven. We stikken van de verenigingen, zangkoren, muziekgezelschappen, sportclubs, toneel, noem maar op. En er is nog iets: ons dorp is op zijn best op Koningsdag en in het Weekend van Voorschoten. Ik wil de paardenmarkt niet tekort doen, maar dat is in mijn beleving meer dan een lokaal gebeuren gelet op de grote belangstelling van buiten. Noem het een ‘dagjesmensendag’.
Twee dagen later werd ik ’s nachts rond 02.00 uur wakker met een misschien aansprekende opening. Ik stond direct op om hem op te schrijven: ‘Wil je de ziel van dit dorp kennen, kom hier dan op Koningsdag. Dan vieren we met elkaar dat feestje. We lopen massaal uit en treffen elkaar bij de vele activiteiten. Na Koningsdag doen we het tijdens het Weekend van Voorschoten nog eens dunnetjes over.’
Ik kroop mijn bed weer in en sliep verder. Het begin was er. In de dagen die volgden bleven mijn gedachten bezig met deze beginzinnen. Waar zouden ze toe leiden?
Filosofie
Een paar weken later had ik weer contact, nu met een andere redacteur. Ze vertelde me dat ze graag willen dat het accent komt te liggen op filosofie; het dorp noemen is prima, maar ’t moet vooral verwijzen naar de dag van de filosofie, zo was het verzoek. Het gaf me even het gevoel ‘terug bij af’ te zijn, maar goed, er was nog tijd genoeg, dus geen probleem.
Ik startte opnieuw: ‘Het is vandaag internationale dag van de filosofie: een eerbetoon aan de kracht van het menselijke denken en een opdracht om de eigenzinnigheid van die kracht niet op te geven ten gunste vanaf die dingen die zo populair zijn: snelheid, efficiency, resultaat. Filosofie ontleent haar kracht juist aan het uitstellen, de tijd nemen, je verwonderen, je oordeel opschorten, niet in de valkuil vallen van het snelle antwoord. Hebben we dat niet nodig in deze tijd van ….?’ Zoiets misschien?
En zo sleutelde ik aan een nieuwe tekst van maximaal 200 woorden tot ik tevreden was. Voldoende op tijd om ook de redacteur van het programma te consulteren. Die bleek akkoord.
Draaidag
Op 25 oktober ’s middags om een uur of drie stonden ze voor de deur: een jonge man met een camera en een statief en een jonge vrouw met een katheder en een blocnote, de regisseur. Het was hun draaidag. We togen naar mijn werkkamer om op te nemen met een van de boekenwanden als achtergrond.
Terwijl de cameraman zijn toestel installeerde, vertelde de regisseur hoe ze te werk gaan: de tekst mag vanachter de katheder voorgelezen worden als een brief. Dat voorlezen wordt vier keer opgenomen. Twee keer van een zekere afstand, twee keer van dichtbij. En dan volgen er nog opnames van enkele belangrijke zinnen elk apart. Als dat gebeurd is worden er nog wat andere beelden opgenomen, zoals van bladeren in een boek of doen alsof je leest. Met een uur was het klaar. Iemand anders gaat vervolgens in een studio knippen en plakken.
17 november, 17.30 uur
Ik heb geen idee hoe het filmpje eruit gaat zien. Ik krijg geen voorinzage, dus het wordt ook voor mij een verrassing. De uitzending is op (regionale) Omroep West, 17 november 2022, direct na het journaal van 17.30 uur. Online is het filmpje die dag al vanaf 12.00 uur te zien in de serie Spreektijd. Hier de link naar het Youtube-kanaal van de omroep:
https://www.youtube.com/results?search_query=spreektijd+omroep+west
Leuk Harm, ik hoop dat je niet te veel van jezelf schrikt, maar daar heb je ervaring genoeg voor. Geniet er van!